به گزارش مشرق، عزیز نجف پور آقابیگلو، مشاور سابق رییس و عضو سابق هیات رئیسه مرکز ملی فضای مجازی درنامه‌ای به حسن روحانی درباره مسائلی که این کاندیدای ریاست جمهوری دوازدهم درخصوص فضای مجازی مطرح کرده است، نامه نوشت:
نامه این عضو اسبق هیئت رئیسه مرکز ملی فناوری مجازی(۱۳۹۲الی۹۴) به این شرح است:
جناب آقای حجت الاسلام و المسلمین روحانی
رییس محترم جمهوری اسلامی ایران
سلام علیکم
احتراما؛ حضرتعالی به درستی در جریان رقابت‌های انتخاباتی امسال به موضوع توسعه فضای مجازی در جهت آزادی‌های اجتماعی و کسب و کارهای دیجیتالی اشاره کردید و از اعمال محدودیتهای بی‌مورد شکوه نمودید. از آنجا که حضرتعالی رییس دولت و رییس شورای عالی فضای مجازی هستید حتما مستحضر هستید که:
اولا: شورای عالی فضای مجازی که حضرتعالی رییس آن هستید وظیفه‌اش سیاستگذاری توسعه فضای مجازی و متعاقبا قرارگاه برنامه‌ریزی و تقسیم کار ملی است و دبیر آن عملا توسط حضرتعالی معرفی می شود و تعیین دستور جلسات هم با حضرتعالی است و عملا مصوبات شورا هم توسط تیم دولت متعین میشود.
ثانیا: در جایی دیگر، نهاد قوه قضائیه و به طور خاص کمیته فیلترینگ، وظیفه تحدید رفتارهای مجرمانه و صیانت از حریم خصوصی و حریم‌های اجتماعی را بر عهده دارد. با این توضیح که الان اعضای دولت در ترکیب کمیته مذکور اکثریت آراء را بر عهده دارند و عملا نظر دولت در این کمیته به تصویب می رسد و سایر نظرات، اگر برخلاف منویه دولت باشد عملا رد میشود.
از این رو، برای مردم چند پرسش مطرح میشود:
اول: اگر شورای عالی فضای مجازی محلی برای سیاستگذاری و توسعه روشمند فضای مجازی و زیرساختها و شبکه های اجتماعی و کسب و کارهای دیجیتال و امثالهم است پس چرا با اصرار شما در سال ۹۳ غالب جلسات آن برگزار نگردید؟ آیا این به نوعی عدم اهتمام به توسعه فضای مجازی نمیتواند تلقی بگردد؟
دوم: رییس مرکز ملی فضای مجازی توسط رییس جمهور معرفی شده و حکم میگیرد و این مرکز، وظیفه خطیر و مهمِ تدوین پیشنویس سیاستها و هماهنگی ها و راهبری اجرایی شدن آنها را بر عهده دارد. فلذا این پرسش مطرح است که اگر اهتمام شما بر توسعه فضای مجازی است پس چرا محدودیتهای ساختاری و مالی مرکز ملی فضای مجازی علیرغم تاکیدات شفاهی و کتبی رهبری هنوز مرتفع نشده است؟ مستحضر هستید که بودجه سال ۹۵ مرکز ملی حدود ۴میلیارد تومان بوده است و مرکز ملی با این بودجه قرار بوده مطالعات لازم برای تدوین سیاستها و تقسیم کار ملی و هماهنگی و راهبری ذینفعان را انجام دهد. با این توجه که بودجه یکی از وزارتخانه هایی که مرکز ملی باید سیاستگذاری و هماهنگی و مدیریت و نظارت کند مثل وزارت ارتباطات، نزدیک ۴۰۰۰ میلیارد تومان بوده است.
طبق شنیده‌ها در جلسات اخیر شورای عالی فضای مجازی مرکز ملی را از ورود به هرگونه مطالعات و تحقیقات راهبردی منع کردهاید و این را وظیفه دانشگاه‌ها برشمرده‌اید. پرسش این است که آیا بدون پژوهش و تحقیق راهبردی می‌توان سیاستگذاری کرد؟ آیا این مدل سیاستگذاری سنت علمی جدیدی است که توسط دولت کشف شده است؟ و سوال بعدی اینکه آیا این قاعده مشمول وزارت ارتباطات هم هست؟ یعنی وزارت ارتباطات برای برنامه‌ریزی و طراحی موضوعات خود پژوهش و تحقیق انجام نمیدهد؟
سوم: اصلا درآمد حاصل از فروش اینترنت در جیب چه کسی می‌رود و دولت چه منفعتی از این فروش گران اینترنت دارد؟
چهارم: مستحضر هستید که اکثر کشورهای پیشرفته به نوعی شبکه ملی اطلاعات خود را دارند یا در حال راه‌اندازی شبکه مذکور متناسب با اکوسیستم خود هستند. این را هم مستحضر هستید که شبکه ملی اطلاعات فارغ از اینکه از حریم خصوصی و امنیت اجتماعی کشور صیانت می‌کند باعث کاهش جدی هزینه‌های اینترنت میشود. با این توضیحات، دلیل وقفه چندساله و عدم پیشرفت راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات چیست؟ البته سال قبل یک رونماییهایی از فازهای مقدماتی شبکه ملی اطلاعات انجام شد که بنا به ادعای اکثر صاحبنظران و همچنین رییس و معاونتهای مرکز ملی فضای مجازی، اسم آن را نمیتوان فاز مقدماتی شبکه ملی اطلاعات گذاشت. بالفرض هم حرف همه این منتقدان درست نباشد، پرسش این است که دلیل توقف راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات از ابتدای دولت حضرتعالی تا سال قبل چه بوده است؟
پنجم: وقتی از توسعه کسب و کار فضای مجازی صحبت میشود یکی از موارد قابل توجه، شبکه‌های پیام‌رسان هستند که الان با توسعه و اقبال فراوانی مواجه شدهاند. در حال حاضر چندین شبکه پیام‌رسان خارجی در داخل کشور در حال فعالیت هستند ولی موارد مشابه داخلی که قابلیت‌های فنی بسیار خوبی هم دارند توسعه نیافته و مخاطب نیافته‌اند. چرا این اتفاق رخ نداده است؟ آیا اصرار دولت بر فعالیت پیامرسانهای خارجی میتواند عامل اصلی عدم رشد پیامرسانهای داخلی تصور شود؟
ششم: اصلا برنامه دولت برای توسعه کسب و کارهای فضای مجازی چه بوده است؟ "فروش یک کالا توسط یک روستایی" یک مثال تبلیغاتی است و بالفرض هم این اتفاق فرخنده رخ داده باشد ربط چندانی به عملکرد دولت ندارد. الان صادرات نرم افزار کشور هندوستان حدود دو برابر نفت ایران است و جالب اینکه در تولید نرم‌افزار به صورت جدی از مهندسان ایرانی بهره میگیرد و با این توجه که الان آمار بیشترین بیکاری در ایران در حوزه آی تی است، این پرسش مطرح میشود که دولت چه کاری باید تابحال می‌کرده که نکرده است؟ خاطر شریف باشد یکی از موضوعاتی که در سال ۹۳ اصرار بر طرح آن در جلسات شورای عالی می‌شد(همان جلساتی که به خاطر عدم اهتمام حضرتعالی تق و لق بود) طرح صادرات نرم‌افزار بود که در تک جلسه‌ای که اواخر همان سال برگزار شد و فرصت طرح موضوع ایجاد گردید، متاسفانه مورد توجه حضرتعالی قرار نگرفت و از دستور خارج شد!... منظورتان از ایجاد کسب و کار فضای مجازی همین بود؟ این مثال را هم اضافه کنم که طبق آمارها میزان صادرات بازیهای رایانه ای کشور روسیه حدودا سه برابر صادرات نفت ایران است.
هفتم: یکی از مصادیق ارتقای رفاه اجتماعی و خدمت رسانی به مردم، دولت الکترونیک است و متاسفانه این موضوع علیرغم تاکیدات قوانین برنامه پنجم و ششم توسعه و سیاستهای ابلاغی رهبری در حوزه فضای مجازی هنوز به نقطه مطلوبی نرسیده است. علت چیست؟ ممکن است مریدان و چاکران باز هم ادعا بکنند که دولت الکترونیک راه‌افتاده است ولی مردم باید قضاوت کنند که الان از خدمات دولت الکترونیک بهره‌مند هستند یا نه. لطفا به مردم یک گزارشی در باب عملکرد دولت یازدهم در این حوزه ارایه دهید.
هشتم: طبق آمارهای رسمی میزان سرقتهای اینترنتی در چند سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است. از این رو این سوال برای شهروندانی که بعضا منشور حقوق شهروندی شما را خواندهاند مطرح است که دولت برای ارتقای امنیت اجتماعی در فضای مجازی چه تمهیداتی داشته است؟... آزادی‌های اجتماعی در فضای مجازی چه نسبتی با آزادی سارقان و دزدان اموال و اطلاعات و آبرو و حیثیت مردم دارد؟
نهم: طبق قانون اساسی یکی از حقوق مردم امکان استفاده از خدمات و محتوای سالم و ایمن است. مردم و خانوادهها عموما تمایل دارند تا در عین اینکه فرصت استفاده بیشینه از فضای مجازی را برای فرزندانشان مهیا می‌کنند از طرف دیگر، خدمات و محتوایی که در اختیار ایشان قرار میگیرد حداقل‌هایی از سلامت و ایمنی را داشته باشد. طرح اکوسیستم فضای مجازی سالم که به زحمت در جلسه آخر سال ۹۳ تصویب شد با همین هدف تدوین شده بود. حال پرسش این است که دلیل توقف این طرح از سال ۹۳ تا بحال چیست؟ و سوال اصلی‌تر اینکه اصلا دولت برای تامین این حق قانونی و منطقی مردم چه تدبیری و اقدامی کرده است؟
دهم: در ادامه سوال هشتم و در بررسی صیانت از حقوق تولیدکننده‌گان خدمات و محتوای فضای مجازی، دلایل عدم توجه به قوانین موضوعه کپی رایت برای توسعه اقتصاد خلاق و بدون نفت در ایران چیست؟
یازدهم: هر تصمیمی در باب ایجاد محدودیت یا برخورد در فضای مجازی، فارغ از درست یا غلط بودن آن، طبعا توسط کمیته فیلترینگی انجام میشود که در عین اینکه در قوه قضائیه مستقر است ولی بنا به ساختار کمیته مذکور، اعضای دولت در آن رای اکثریت را دارند و همانطور که اشاره شد عملا خروجی کمیته فیلترینگ قوه قضائیه، تصمیمات و منویات دولت است. فلذا این سوال مطرح میشود که دولت به چه اِعمال محدودیتی میتواند اعتراض داشته باشد که مسوولیتش با خودش نیست؟ و اصلا در برابر چه فشاری برای اعمال محدودیت در فضای مجازی مقاومت کرده است؟ ریش و قیچی که در اختیار دولت بوده است!
در خاتمه لازم به یادآوری است که پاسخ به سوالات مذکور برای مردم مشخص خواهد کرد که مدعیات حضرتعالی در باب توسعه فضای مجازی چقدر واقعی بوده یا شعاری است.
عزیز نجف پور آقابیگلو
مشاور سابق رییس و عضو سابق هیات رئیسه مرکز ملی فضای مجازی
۱۹/۲/۹۶
